736 uren en 30 minuten, van 14 maart tot 31 mei, zat ze daar aan een tafel. Ze heeft die tijd niet gegeten en gedronken, spreken was ook uit den boze.
Er is één schilderij, waar ik voor stond en huilde. Dat was het portret van Pedro Manach van Pablo Picasso. Er is één perfomance, die ik nooit live heb gezien, maar wel via youtube, waar ik om gehuild heb. En dat was de performance 'The artist is present' van Marina Abramovic. Abramovic zat daar al die tijd, in het MOMA, toeschouwers was het toegestaan tegenover haar te zitten.
Wat moet het geweest zijn, om daar als goed verzadigde, je hoofd vol gedachtes van de vlietende en vliegende wereld tegenover een vrouw te zitten, beeldschoon, maar je weet: Ze heeft al deze tijd al zoveel mensen gezien, maar ze niet mogen aanspreken, ze heeft al deze tijd gezeten, en niks gegeten en gedronken *.
En daar zit je dan - al die uren, die dagen, aan één tafel. Ik denk dat de diepste gedachtes dan in je opkomen, als een soort van meditatie.
De sequentie die je hierboven ziet is een moment uit die 736 uren en 30 minuten. Al die tijd had ze mensen gezien die ze niet kende, al die tijd heeft ze die mensen levenloos aangekeken. Hoe moet het voelen, hoe moet het geweest zijn, daar zo lang te hebben gezeten, je sluit je ogen, je opent je ogen: En voor je zit je dan de man die jarenlang je levensgezel is geweest, je grote liefde, je grote vriend. De rest is pure emotie. De verrassing in haar ogen, dan de kleine glimlach. Geruststellende gebaren. Tranen die met moeite ingehouden worden, ogen die daarna dik betraand zijn, drie seconden een paar handen die vast gehouden worden (applaus van het publiek, jongens, stoor dit moment nu niet), hij gaat weg, ze houdt haar handen tegen haar gezicht van ongeloof, ze sluit haar ogen. Ze sluit haar ogen met een enorme glimlach, waarvan je weet: Zij kan er weer uren tegenaan met deze herinnering. Er komt iemand anders tegenover haar zitten, ze opent voor een fractie haar ogen, sluit ze meteen: De herinnering moet blijven. En zo blijft ze zitten met een big smile en gesloten ogen.
----
* Toevoeging: Abramovic zat gedurende die dagen elke dag 7 en een half uur in het MOMA, zonder eten en te drinken. Of dit volstaat met de 736 uren en 30 minuten die ik zojuist genoemd heb weet ik niet, ik nodig de rekenwonders onder ons uit het uit te zoeken, bij mij zal zo'n opgave nutteloos zijn omdat ik nog geen eens weet hoe ik het vol elkaar zou moeten brengen. (Net als ik vandaag van de mevrouw van de loempiakraam hoorde dat je 2 euromunten ook kan tellen in groepjes van vijf, in plaats van 2-4-6-8 te tellen).
